Geen bepalingen waarin geen eisen worden gesteld.

De eisen in de Standaard zijn aanvullend op de resultaatsverplichtingen in het bestek. In enkele gevallen staat in de Standaard dat er juist geen eis geldt. Dit is uitsluitend gedaan als het zinvol is om een uitzondering op een algemeen geldende eis te maken. De Werkgroep Asfalt legt uit hoe dat zit.

De Standaard RAW Bepalingen bevatten regels waaraan producten of processen in het kader van de RAW-systematiek moeten voldoen. De eisen in de Standaard zijn aanvullend op de resultaatsverplichtingen die in het bestek staan. In enkele gevallen wordt in de Standaard vermeld dat er juist geen eis geldt. Dit is uitsluitend gedaan als het zinvol is om een uitzondering op een algemeen geldende eis te maken.

Een bepaling als bijvoorbeeld “Aan de kleur van het asfalt wordt geen eis gesteld.” is niet zinvol. Zonder dat deze eis wordt opgenomen is er namelijk ook geen eis aan de kleur. Toch staat er een aantal van dergelijke bepalingen in de Standaard 2015. Dit betreft bijvoorbeeld:

81.26.02 Asfaltbeton
          04 Voor de weerstand tegen afslijting door spijkerbanden volgens onderdeel 5.2.5 van NEN-EN 13108-1 geldt categorie Abr_ANR (geen eis).

Bekijk hier: het onderdeel uit deze norm luidt.  Bron: NEN-EN 13108-1

Een producent kan er voor kiezen de proef op een bouwstof conform de desbetreffende norm (of desbetreffend proefvoorschrift) uit te voeren, en op basis van de resultaten te verklaren tot welke categorie de bouwstof behoort. Uit zo’n proef kan nooit de uitkomst ‘No Requirement’ (‘NR’) komen, dus de producent kan nooit verklaren dat een bouwstof van de ‘categorie XX_NR’ is. Als de producent de proef niet uitvoert, wordt op de ‘Declaration of Performance’ (‘DoP’) van de bouwstof vermeld ‘NPD’ (oftewel ‘No Performance Determined’). Dat mag dus wel.

Pas als een opdrachtgever in een RAW-bestek expliciet een bepaalde  eis stelt, is het noodzakelijk dat de producent de proef uitvoert en om te kunnen aantonen dat het product voldoet aan de gestelde eis.

De Standaard RAW Bepalingen vormen uiteraard de basis voor een RAW-bestek, c.q. de contract-eisen. Als in de Standaard RAW Bepalingen geen eisen staan voor een bepaalde eigenschap van een asfaltmengsel, en als daarover in Deel 3 van het bestek ook geen specifieke eisen zijn opgenomen, dan voldoen alle mengsels op dat aspect, zonder dat de desbetreffende proef hoeft te worden uitgevoerd. Dat geldt overigens ook voor alle mengsels waarop de proef eventueel wel zou zijn uitgevoerd.

Een bepaling waarin staat dat de eis die aan een bepaalde eigenschap wordt gesteld, luidt ‘categorie XX_NR (geen eis)’, is dus totaal overbodig.

Van de voor asfalt bepalende NEN-EN 13108-serie is een nieuwe versie in de maak. In die nieuwe versie zijn onder meer de overbodige regels “No Requirement” uit de tabellen geschrapt. De vaststelling daarvan heeft echter vertraging opgelopen. De nieuwe versie van deze normen-serie zal daardoor pas ná het verschijnen van de Standaard 2020 worden vastgesteld. Vooruitlopend daarop is in de Standaard 2020 in de bepalingen en tabellen waar ‘NR’ (no requirement) stond, ‘NR’ verwijderd, of gewijzigd in ‘DV’ (‘Declared Value’). Dat is geen feitelijke wijziging van de eisen, maar voorkomt dat er direct na het verschijnen van de Standaard 2020 alweer een wijziging nodig is.

In het naslagwerk bij Hoofdstuk 81, dat CROW publiceert bij de lancering van de RAW 2020, is aangegeven op welke bepalingen het bovenstaande betrekking heeft. Overigens komen soortgelijke bepalingen of tabellen ook in andere hoofdstukken in de Standaard voor.

In de nieuwe versie van de NEN-EN 13108-1 wordt overigens geen onderscheid meer gemaakt in algemene, empirische en fundamentele eigenschappen. In de nieuwe versies van NEN-EN 13108-5 en -7 worden wel enkele fundamentele eigenschappen toegevoegd. Er kan dus een combinatie van eigenschappen worden gekozen, mits conflicterende eisen worden voorkomen.

Bekijk hier: NEN-EN 13108-1, -5 en -7  Bron: NEN-EN 13108-1

Uit deze bepaling blijkt tevens dat niet automatisch alle eigenschappen die in de norm staan vermeld, onverkort van toepassing hoeven te zijn. De selectie van eigenschappen waaraan eisen worden gesteld, is aan voorwaarden gebonden om overspecificatie te voorkomen. Er is geen minimale specificatie beschreven. Voor enkele bepalingen, zoals bijvoorbeeld de temperatuur van een asfaltmengsel, bestaat geen keuzemogelijkheid en die zijn wel altijd van toepassing. Het is dus voldoende om in de Standaard RAW Bepalingen uitsluitend de categorieën op te nemen van de eigenschappen waaraan eisen worden gesteld.

Jan Stigter en Paul Jansen, voorzitter respectievelijk secretaris van de CROW-Werkgroep Asfalt