RAW-helpdeskvraag: Een hulpwerk opnemen in een bestekpost in deel 2.2?

De CROW-helpdesk beantwoordt dagelijks enkele tientallen vragen op het gebied van RAW, UAVgc en aanbesteden. 
Gemiddeld zit ik 1 dag in de week aan de helpdesk. Zo ook vorige week toen ik de volgende vraag binnen kreeg van directievoerder Louis.

Een hulpwerk opnemen in een bestekpost in deel 2.2?

Louis: “Onze aannemer moet op ons werk 13 betonnen kolommen storten en nu claimt hij meerwerk voor het maken van de bekisting. Moet ik dat betalen?”

Rob: Na wat praten kwamen we eigenlijk op de algemenere vraag uit; Moeten er, en zo ja hoe, hulpwerken in een RAW-bestek beschreven worden?

Eerst even de vraag, “wat is een hulpwerk”?

• Ik moet een muur van drie meter hoog metselen à de (tijdelijke) stijger is een hulpwerk
• Ik moet een rioolsleuf van drie meter diep graven met (te) steile taluds à de sleufbekisting is een hulpwerk
• Ik moet 13 betonnen kolommen storten à de bekisting is een hulpwerk

Maar wanneer moet de bestekschrijver hiervoor nu wel/geen bestekpost(en) opnemen in deel 2.2
van het bestek?

De UAV par 6 lid 3 sub b zegt hier het volgende over “De verplichtingen van de aannemer omvatten”:

• ‘de beschikbaarstelling van gereedschap, materieel, hulpmaterialen, hulpstoffen, hulpwerken en andere hulpmiddelen, nodig voor de uitvoering van het werk en het verrichten van nodige hulpwerkzaamheden’. Dus in de basis dienen de kosten van hulpwerken in de aannemingssom verdisconteerd te zijn.

Echter het ligt toch wat genuanceerder, wat terug te vinden is in de RAW-systematiek.

De handleiding van de RAW-systematiek zegt hier het volgende over:

• Het aandeel van de ontwerper, die veelal zal kunnen volstaan met de beschrijving van het resultaat en de daaraan te stellen kwaliteitseisen.
• Het aandeel van de bestekschrijver, die veelal behoefte zal hebben aan de ‘vertaling’ van dit resultaat (aandeel van de ontwerper) in een werkbeschrijving, met een omschrijving van de te gebruiken bouwstoffen. De daarbij door de bestekschrijver aan te geven activiteiten vormen het kader waarbinnen de aannemer de wijze van uitvoering kan bepalen. De bestekschrijver geeft in principe slechts aan wat gedaan moet worden en niet hoe en/of waarmee.
• Het aandeel van de aannemer die aan de hand van het gevraagde resultaat en de te gebruiken bouwstoffen tot een keuze zal komen van de daarvoor benodigde specifieke activiteiten. Hij zal hiervoor het benodigde personeel, materieel en de benodigde hulpwerken bepalen.

Het RAW-bestek is uitgangspunt voor het maken van calculaties. Het is daarom nodig kostenbeïnvloedende/bepalende factoren te beschrijven. Oftewel in ons geval in spreektaal, “is het een duur hulpwerk?”.

Een bestekschrijver zal over het algemeen de resultaatsbeschrijvingen uit de catalogus resultaatsbeschrijvingen (moeten) kiezen waarvoor binnen de RAW-systematiek gekozen is om (hulp)werken te beschrijven.

Dus het, wel of niet, beschrijven van een hulpwerk is afhankelijk van de aard (lees: veelal de kosten) van het hulpwerk. Gerede kans dat hier gedurende de uitvoering interpretatie verschillen tussen opdrachtgever/directie en aannemer kunnen ontstaan.

Om interpretatie verschillen in de uitvoeringsfase te voorkomen is het van belang dat de bestekschrijver hier goed over na denkt tijdens het schrijven van zijn bestek. Dat de inschrijver zich hier van bewust moet zijn tijdens het maken van zijn inschrijving en hij in geval van twijfel hier vooral wél vragen over stelt in de nota van inlichting.

Kortom: Een hulpwerk in het bestek beschrijven wanneer het voor de uitvoering van het werk noodzakelijk is en het een “kostenbepalende factor” is, niet beschrijven wanneer het afhankelijk is van de wijze van uitvoering van de aannemer.

Een tweede reden om een hulpwerk te beschrijven is het moment waarop je deze “kostenbepalende factor” moet maken. Denk aan het uitgangspunt ‘betalen naar productie’. In dit voorbeeld van de bekisting, moet de aannemer de kosten voor de bekisting al gemaakt hebben, voordat hij beton kan storten. Vanuit ‘betaling naar productie’ is het dus gewenst om de kosten voor de bekisting al ‘vooruit’ betaald te krijgen.

Vragensteller Louis besloot ons gesprek met de woorden: "Nu begrijp ik waarom we hier bestekposten in deel 2.2 voor op hadden moeten nemen, en waarom de aannemer hier vragen over had moeten stellen in de Nota van Inlichtingen. Met deze kennis komen we er samen wel uit".

De woorden van vragensteller Louis; “Nu begrijp ik …..”, gaven mij “een goed gevoel”.

Voor nadere informatie over dit vraagstuk lees ook even door: Moet ik hulpwerken in een RAW-bestek beschrijven?

​Ook bij de RAWeetjes staan relevante items: RAWeetjes
En tot slot hebben we de Vraag & Antwoord op RAW.nl. Hier kun je zelf een vraag stellen die ook door de ruim 600 professionals kan worden beantwoord.

Met vriendelijke groet,

Rob van Maanen
CROW

*Versie maart 2021