Nieuwsbericht

Zorgvuldig frezen, hoe dan? En hoe opgelost in de RAW-systematiek?

Profielfoto van Jacques van den Hoorn
6 maart 2023 | 2 minuten lezen

Gezien een aantal vragen die wij via de RAW helpdesk hebben ontvangen willen wij graag nadere toelichting geven op een wijziging rondom het thema frezen in de jaarlijkse release van 2022. In de release 2022 van de RAW zijn de resultaatsbeschrijvingen voor het frezen van asfalt 81.02.01 en 81.02.11 in detail gewijzigd. Reden? In de praktijk blijkt dat de oude beschrijvingen niet volledig of onjuist worden gebruikt. Daar is in de RAW-handleiding (zie de Kennisbank) een toelichting op gegeven.

Om zorgvuldig te kunnen frezen moet de aannemer op de hoogte zijn van de bestaande situatie, laagdiktes enzovoort, maar ook van de samenstelling van het asfalt. In het verleden werd voor het frezen veelal volstaan met een verwijzing naar een of meerdere als bijlage aan het bestek toegevoegde verhardingsonderzoeken. Theoretisch heeft de aannemer dan inderdaad alle benodigde informatie ter beschikking. Maar de aanwijzingstekst bij de frees-resultaatbeschrijvingen kent nóg een item dat de bestekschrijver moet invullen, namelijk de “Hoedanigheid van het asfalt”. En die werd meestal niet ingevuld. Of er werd volstaan met de simpele vermelding “teervrij” respectievelijk “teerhoudend”. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn, want uit de titel van een resultaatsverplichting blijkt al of het te frezen materiaal ‘teervrij’, danwel ‘teerhoudend’ asfalt is.

Wat moet hier dan wel staan?
In het geval van teervrij asfalt is het voor de bepaling van de mogelijkheden voor hergebruik interessant om gegevens van de toegepaste steenslag te vermelden, maar bijvoorbeeld ook of er oppervlakbehandelingen, emulsieasfaltbeton, wapening en dergelijke aanwezig zijn.
Bij teerhoudend asfalt moet het gehalte PAK’s dat in het vrijkomende asfalt is aangetroffen worden vermeld, zodat de freeswerkzaamheden ARBO-technisch verantwoord uitgevoerd kunnen worden.

Hoe is dit nu in RAW opgelost
Inhoudelijk is er niets gewijzigd aan de desbetreffende resultaatsbeschrijvingen, maar om de bestekschrijver te helpen om voldoende informatie te verschaffen, zijn na de situering in de hoofdtekst ook de kopjes “Hoedanigheid van het asfalt: #” en “Resultaten (voor)onderzoek: #” als vaste tekst onder de hoofdtekst gezet. Elke bestekschrijver weet dat vaste tekst altijd in het bestek verschijnt (en niet mag, dus niet kán worden verwijderd) en weet ook dat op de plek van het “#” de gewenste informatie als vrije tekst in de resultaatsverplichting kan worden ingevoerd.

Achter “Hoedanigheid van het asfalt” is bij teerhoudend asfalt de extra aanwijzing gegeven dat hier tevens gegevens over aanwezige hoeveelheden polycyclisch aromatische koolwaterstoffen moeten worden vermeld. Bij “Resultaten (voor)onderzoek” luidt de aanwijzingstekst dat dit onderzoek overeenkomstig CROW-publicatie 210 “Richtlijn omgaan met vrijgekomen asfalt” moet gebeuren.

Verantwoording
We gaan ervan uit dat de doorgevoerde tekstuele wijzigingen in release 2022 van de RAW leiden tot betere, eenduidiger besteksposten. Uitgangspunten van de RAW-systematiek zijn immers (o.a.) dat “... de te verstrekken informatie in het bestek en andere documenten duidelijk en eenduidig dient te zijn en een duidelijke omschrijving bevatten van de rechten en verplichtingen van de contractpartners,  maar ook bruikbaar zijn voor gebruik ten behoeve van ontwerp, calculatie, uitvoering en bedrijfshuishouding.”  Én “... dat de besteksinformatie wordt gegeven in kostenhomogene onderdelen, die uitvoeringsgericht beschreven zijn.” 

Profielfoto van Arend Ens
2 jaar geleden
Profielfoto van Arend Ens
2 jaar geleden

Beste Jacques,

Is onderzocht hoe het komt dat de omschrijvingen niet volledig of onjuist werden gebruikt? Het lijkt me een eerste vereiste om te bepalen waar dit vandaan komt voor je een oplossingsrichting kiest die alleen maar onduidelijkheid schept.

Als ingenieursbureau, werkend voor gemeenten, zijn we voor de hierboven geschetste benodigde informatie afhankelijk van de kennis bij de opdrachtgever en door derden uitgevoerd verhardingsonderzoek. Door de vergrijzing en gebrek aan opvulling van vacatures verdwijnt de kennis bij de opdrachtgevers en bevat onderzoek van derden niet alle hierboven genoemde details, hoewel de onderzoeken allemaal volgens de norm worden uitgevoerd. Hoe kom ik dan aan de gevraagde informatie?

Als de volgens de norm uitgevoerde onderzoeken niet de gevraagde informatie bevat, is er dus een gebrek aan de norm of stelt de RAW niet uitvoerbare eisen aan de bestekschrijver. Bij standaard verhardingsonderzoek volgens de norm wordt alleen bepaald of de vrijkomende asfalt teerhoudend is of teervrij is. Het gehalte PAK wordt niet standaard bepaald, dit vraagt om extra onderzoek waar de opdrachtgevers niet op zitten te wachten, wat levert hen dat op?

En als het onderzoek wel de gevraagde informatie zou bevatten, waarom volstaat dan het verwijzen hiernaar niet? Niet iedere bestekschrijver heeft de kennis en ervaring die nodig is om deze zeer uitgebreide rapporten te begrijpen en de gevraagde details hieruit te destilleren, daar zijn de aannemers veel beter in.

Ik heb ruim 30 jaar ervaring in de wegenbouw, maar begrijp de bedoeling van "hoedanigheid" nog steeds niet. Welke van de volgende hoedanigheden wordt er bedoeld: 1) Aard 2) Allooi 3) Eigenaardigheid 4) Eigenheid 5) Eigenschap 6) Functie 7) Gehalte 8) Gesteldheid 9) Karakter 10) Karaktereigenschap 11) Klasse 12) Kwaliteit 13) Staat 14) Stand 15) Status 16) Stempel 17) Waarde ?