Verduurzaming RAW in volle vaart

De verduurzaming van de RAW-systematiek is in volle gang en brengt alle betrokkenen op nieuw en soms uitdagend terrein. “We maken nu meer snelheid dan ooit tevoren met herzieningen van RAW-hoofdstukken”, zegt Tom de Water, programmamanager Verduurzaming RAW. Hij praat ons bij over de stand van zaken. 

Het programma om de RAW-systematiek te verduurzamen loopt tot eind 2026. Alle hoofdstukken die een relatie hebben met asfalt, beton en staal moeten dan herzien zijn, omdat dat de materialen zijn waarbij op duurzaamheidsgebied de meeste impact gemaakt kan worden. “De Standaard RAW Bepalingen bestaat uit 38 hoofdstukken en 120 deelhoofdstukken”, schetst Tom. “Van die 120 hebben er 50 een relatie met asfalt, beton en staal. Dat is 40% van de systematiek die voor eind 2026 herzien moet zijn.” 

En daarmee zijn we er nog niet. Hoofdstuk overstijgend wordt ook gekeken naar drie andere zaken: de milieukostenindicator (MKI), Schoon en Emissieloos Bouwen (SEB) en biodiversiteit. Zaken die los staan van specifieke technische onderwerpen en die breed spelen bij duurzaamheid, maar nooit een bewuste plek in de RAW-systematiek hebben gehad. “Nu zoeken we naar een manier om dat toch te doen”, zegt Tom. “Rondom MKI loopt nu een werkgroep, SEB start binnenkort. Het zijn thema’s die best politiek geladen zijn. Dus dat worden soms pittige discussies.” 

Ministerie betrokken bij MKI
Bij de plannen rondom MKI is inmiddels ook het Ministerie van I&W aangesloten, omdat vanuit de Rijksoverheid gewerkt wordt aan wetgeving hieromtrent. Dat moet zorgen voor een meer uniforme omgang met de milieukostenindicator. “Nu is het nog zo dat opdrachtgevers verschillende interpretaties hebben”, legt Tom uit. “Dat maakt het moeilijk vergelijken, en ook lastig om een groeipad uit te zetten van waar je naartoe wilt.” Hij hoopt tegen het einde van dit jaar een beter beeld te hebben van de richting. 

Voor eind dit jaar moeten in het kader van de herzieningen13 à 14 RAW-onderwerpen in concept gereed zijn, waarvan de meeste een relatie hebben met het programma verduurzamen RAW. Ter vergelijking: eerder werd dat aantal in een jaar of vijf tijd gehaald. Dat betekent niet alleen een uitdaging voor de werkgroepen en de RAW-beheerders van CROW, maar ook voor de verschillende raden die al die herzieningen straks moeten beoordelen: de Juridische en Bestekstechnische Commissie en de RAW-Raad. Tom: “Zij zijn dit tempo ook niet gewend.” 

Externe ondersteuning
Door het ongebruikelijk hoge tempo zijn voor het eerst in de geschiedenis externe ondersteuners betrokken om werkgroepen te begeleiden. Dat geldt voor de werkgroepen SEB, MKI, Riolering en Kleine kunstwerken. Met deze externe hulp kunnen de RAW-beheerders bij meer werkgroepen aanwezig zijn om zo toezicht te houden op het proces. Zo blijft de kwaliteit geborgd, terwijl tegelijkertijd het tempo erin blijft. 

Naast het werk aan de herzieningen laat het RAW-team dit najaar weer op verschillende plekken zijn gezicht zien. Bijvoorbeeld op de Dag van de Circulariteit, het NMD symposium (Nationale Milieudatabase), de Infra Innovatie Marktdag en de Asfaltdag. Doel is om op te halen wat er speelt in de markt en die input weer te gebruiken bij de verduurzamingsstappen. 

Nieuw gesprek
Duurzaamheid is een relatief nieuw gesprek binnen RAW. “In het verleden ging het altijd over de technische inhoud”, legt Tom uit. “Dat is vaak zwart-wit: het voldoet wel of niet. Nadenken over duurzaamheid in RAW vraagt om een ander gesprek in een werkgroep. Dit blijkt een hele uitdaging te zijn, zowel voor ons als RAW-beheerders als voor de werkgroepleden. We zoeken samen naar de juiste manier om dat gesprek te voeren, en ik denk dat dat lukt.” De grote sleutelrol van RAW zit hem daarbij in het massale gebruik ervan. “Je kunt één project helemaal duurzaam doen, volledig emissieloos, met alleen maar hergebruikte materialen. Maar als je kleinere stapjes zet die in duizenden contracten per jaar worden toegepast, is de impact veel groter.”