RAW-hoofdstuk 21 Bemalingen weer helemaal van deze tijd

De werkgroep die in april aan de slag ging met de herziening van RAW-hoofdstuk 21 Bemalingen maakt goede vorderingen. Sterker nog: het werk nadert zijn afronding. Projectleider Marti Overbeek praat ons bij over de behaalde resultaten. “Voor zowel opdrachtgever als aannemer komt er meer eenduidigheid.”

Zolang RAW bestaat is daar ook al het hoofdstuk over bemalingen in opgenomen. De laatste herziening is echter alweer een hele tijd geleden. Een actuele aanleiding om daar nu mee aan de slag te gaan vormde de nog vrij recente CROW-CUR-publicatie Handboek Bemaling van bouwputten en sleuven. Het is belangrijk dat deze publicatie en de RAW-systematiek op elkaar aansluiten. “In het handboek staat tot in detail beschreven hoe je moet bemalen”, legt Marti uit. “Met welke technieken en materialen, welke onderzoeken je moet uitvoeren. Het gaat te ver om dat allemaal in RAW op te nemen, maar er kunnen wel zaken bij zitten die je moet overnemen.”

Aansluiting bij de praktijk

Bij het doornemen van het hoofdstuk stuitte de werkgroep, paritair vertegenwoordigd door opdrachtgevers en aannemers, op verschillende zaken die door de praktijk zijn ingehaald. Zo wordt in de ‘oude’ versie nog een tweedeling gemaakt tussen bemalingsontwerpers aan de zijde van de opdrachtgever en de aannemer. “Bij gebruikers is dat onderscheid niet helder en in de bestekken worden deze resultaatsbeschrijvingen door elkaar gebruikt”, legt Marti uit. Nu is ervoor gekozen de tweedeling helemaal los te laten. Dat sluit beter aan bij de praktijk, die uitwijst dat het ontwerpen vrijwel altijd door de aannemer wordt gedaan. “Daarmee is het hoofdstuk ook gelijkgetrokken met de rest van RAW: het gaat om resultaatsbeschrijvingen. Het hoe van de uitvoering van het werk is aan de aannemer.” Door die aanpassing is het herziene hoofdstuk 21 straks eenduidiger voor zowel opdrachtgever als aannemer: “De bestekschrijver weet beter welke resultaatsbeschrijvingen hij moet kiezen, de aannemer kan makkelijker calculeren.”

De werkgroep stuitte op nog wel meer zaken die niet helemaal meer van deze tijd waren. Zo werd in de tekst nog gesproken over een zogenoemde wachtsman. “Dat is iemand die 24/7 beschikbaar moet zijn en in geval van een storing aan de bemalingspomp moet optreden, omdat dan bijvoorbeeld de kans bestaat dat de bouwput onder water komt te staan”, legt Marti uit. “Tegenwoordig zijn er digitale alarmsystemen die dat in de gaten houden.” De term ‘wachtsman’ komt in de herziene teksten niet meer voor.

Duurzaamheid

Verduurzaming is ook een belangrijk thema waar RAW-breed hard aan gewerkt wordt. Inmiddels is er een routekaart ontwikkeld die stapsgewijs laat zien hoe tot 2026 de systematiek wordt verduurzaamd. Op het gebied van bemalingen gaat het daarbij vooral om energieverbruik, maar heel veel winst bleek er niet meer te behalen. “Je kunt het grondwaterniveau verlagen met pompen op elektriciteit of diesel”, legt Marti uit. “In de praktijk is elektrisch al de standaard, dus dat hoeven we niet meer voor te schrijven. Die slag op verduurzaming was eigenlijk al geslagen.”

De herziening van een RAW-hoofdstuk is ook altijd het moment om de systematiek aan te passen op de nieuwste ontwikkelingen in wet- en regelgeving. Iets wat bijvoorbeeld nog nergens in de teksten was opgenomen, was retourbemaling. “Onder meer om verdroging tegen te gaan en houten funderingen te beschermen, kun je met retourbemaling het water dat je oppompt dichtbij de bron weer retourneren”, legt Marti uit. “Dat wordt steeds vaker gevraagd vanuit de vergunningverlenende instantie en in de praktijk ook al vaak gedaan. In het herziene RAW-hoofdstuk zijn daar nu resultaatsbeschrijvingen voor opgenomen.”

Meer handvatten voor bestekschrijver

Verder wordt de bestekschrijver met de update van het hoofdstuk beter aan de hand genomen om de aannemer vooraf van voldoende informatie te voorzien om een bemaling te ontwerpen. Zo beschrijven de vernieuwde teksten onderzoeken die vooraf moeten worden gedaan op het gebied van zaken als bodemopbouw, waterkwaliteit en voorschriften en vergunningen. “In dit hoofdstuk ligt traditioneel veel verantwoordelijkheid bij de aannemer om zelf te ontwerpen”, vertelt Marti. “Dat blijft zo, want bemaling is een heel specialistisch werk waarover de aannemer de meeste kennis heeft. Maar we zorgen met de herziening wel voor een stuk bewustwording bij de bestekschrijver dat hij de juiste input moet leveren.”

Inmiddels naderen de laatste loodjes voor de werkgroep. “We hebben zo’n 5 werkgroepoverleggen gehad, die soepel en zonder grote discussies zijn verlopen”, zegt Marti. “Alle werkgroepleden hadden wel ongeveer hetzelfde beeld over wat er moest veranderen.” Er staat nog één afrondend overleg op de planning. “Daarin zetten we de puntjes op de i en hopen we dat alle werkgroepleden akkoord gaan met de teksten. Vervolgens worden die eerst intern getoetst door een collega RAW-beheerder. Daarna gaan de teksten naar de Juridische en Bestekstechnische Commissie en de RAW-Raad, die al dan niet goedkeuring geeft voor een landelijke tervisielegging.” Marti gaat ervan uit dat het hele proces op tijd is doorlopen om het herziene hoofdstuk op te nemen in de nieuwe Standaard RAW Bepalingen 2025 die volgend jaar op 30 september verschijnt.

Meer informatie

• Lees meer in detail over bemaling in de CROW-CUR-publicatie Handboek Bemaling van bouwputten en sleuven.
• Meer weten over de verduurzaming van de RAW-systematiek, lees dan hier verder.